Fokkersoog: Haar naam was Keetje Tippel.....

In zijn voorbeschouwing over de Derby van 2012 had Douwe Frerichs de moeder van deelnemer Ciske de Rat al een Elite-fokmerrie genoemd. Dat was toen wat voorbarig, maar de derde plaats van Ciske in onze grootste Klassieker bleek genoeg geld te hebben opgeleverd om zijn moeder Keetje Tippel aan het vereiste puntentotaal te helpen. Het verhaal achter deze merrie is bijzonder en dat hebben we bewaard tot de Breeders Special. Het gaat om een oude Nederlandse moederlijn, die wat was weggezakt, maar weer springlevend is geworden.

Onderstaande is de situatie per 1 maart 2013.
Voor actuele gegevens over Keetjes producten: zie verderop

What’s in a name
Sommige mensen geven hun paarden vreemde namen. In deze Fokkersoog staat een hele lijst met bijzondere namen. Dat begint met de naamgeving van fokker Paul Bakker en zijn echtgenote, de bekende amatrice Gré Bakker-Bosch, die sommige van hun fokproducten, vooral de merrietjes, pikante namen gaven als Sexy Girl, Pour un Flirt, Rendez Vous, Entre Nous, Love Song, Mon Amour, Wild Woman en Josephine Baker. De laatste naam kozen de Bakkers natuurlijk ook vanwege de achternaam. Dat deed een andere fokker, Siem Bakker, consequenter met o.a. King Baker, Lambert Baker en Oscar Baker.
Toen Piet en Gien van den Oord een merrieveulen kregen van hun Wild Woman konden ze het niet eens worden over de naam. Het moest wel in de lijn liggen met de naam van de moeder en de grootmoeder en met een K beginnen. Gien hoorde het liedje “Haar naam was Keetje Tippel” van de Zangeres Zonder Naam op de radio en heeft toen, zonder Piet te informeren, deze naam ingestuurd naar de NDR. Het staat allemaal beschreven in een artikel van 2 jaar geleden. Piet vond het eerst maar niks, maar is later deze naam gaan waarderen en met de namen van de producten van Keetje wordt hierop voortgeborduurd . Alle producten staan in de tabel en daarbij staan de Franse, Engelse en Duitse vertaling van pooier, respectievelijk Souteneur, Pimp en Zuhalter. De film “hoge hakken, echte liefde” (Highheels Reallove) gaat ook over dit onderwerp en Ciske de Rat’s moeder was een hoer. Rapido Piper is vernoemd naar haar vader Piper Cub, maar je kunt dit ook anders zien: snelle pijper. Andere fokproducten van de familie Van der Oord kregen vaak dranknamen zoals Jack Daniels, Jägermeister en Grolsch B.
Gelukkig kennen paarden hun eigen naam niet en geen enkele hengst wordt extra opgewonden van een merrie, die Josephine Baker heet. Alleen wij mensen kijken er anders tegenaan en maken bepaalde associaties. Hoe zou dit artikel er hebben uitgezien als de merrie Keetje Tippel bijv. Prinses Irene, Marianne Vos of Zorayah zou hebben geheten?
Genoeg over namen, laten we het over de paarden hebben.  

Boven: Monique van der Ven als Keetje Tippel in de gelijknamige film.
Haar tegenspeler is Rutger Hauer.

Onder: Wilt u het liedje van Keetje Tippel horen?
Click dan op de pijl hieronder.
(Gezongen door de Zangeres Zonder Naam.)

De Fokker
Fokker Piet van der Oord is twee jaar geleden voor de Breeders Special geïnterviewd en enkele maanden later overleden. In 1991 kocht hij tijdens een Buitenzorg-veiling de fokmerrie Wild Woman, drachtig van Long Legend. Hij kreeg er een gratis dekbon voor Hidden Kash bij. In 1992 werd Jungle Boy geboren en een jaar later Keetje Tippel. Piet heeft ook met enkele andere merries gefokt en was daarbij succesvol met o.a. de Duitsers Maurice Boy en Jack Daniels en Mac Myra. Van der Oord vertelde tijdens zijn interview dat hij bij de door hem gekozen vaderpaarden graag Nevele Pride-bloed zag. Naar mijn smaak een goede keus! De familie heeft een boerderij met camping in Esloo in het Drents-Friese Wold en daar was het thuisadres van Keetje Tippel.

Keetje als koerspaard
Piet van der Oord was eigenaar-trainer en trainde zijn Keetje zelf. Zij startte 5 keer als tweejarige met al beste resultaat een tweede plaats in 1.19,4. Als 3-jarige behaalde ze in 15 starts slechts 3 vierde plaatsen, waaronder die in de merrie-afdeling van de Prijs van de Jaarlingenshow. Het jaar daarop kwam ze 32 keer aan de start en wist daarbij  3 koersen in Alkmaar te winnen en 5 keer tweede te worden, telkens op kleine banen. Als 5-jarige kwam ze zonder succes nog driemaal aan de start en ging vervolgens de fokkerij in.

Vader
De vader van Keetje Tippel is de Amerikaan Hidden Kash en hij is dus tevens de broodmare-sire van de producten van Keetje Tippel. Hij kwam al ter sprake in het Fokkersoog over Bahama Boko. Haar vijfde moeder van is Helen Brooke K, geboren in 1954, een uitstekend koerspaard met een record van 1.15,8 op een halve mijlsbaan en een, voor toentertijd, hoge winsom van $ 139.179. Zij werd moeder van o.a. Aurlene Shooter (1.15,7 - $ 227.817) en Lucretia's Pride (1.18,8h - $ 27.817). Helen Brooke's recordloze dochter Elaine's Follie bracht enkele uitstekende producten. Eén daarvan is de Songcan-zoon Hidden Kash 1.13,3 - € 244.300. Elaine's Follie bracht, naast Hidden Kash, ook nog de hengst Kash Exempt (1.13,9 - $ 92.478), E W Kash (2j. 1.16,7h - $ 43.852) en de uitstekende merrie Eva Kash (1.13,7 - $ 145.000), de grootmoeder van Bahama Boko.
Hidden Kash was een grote zwaargebouwde draver, die als dekhengst naar Nederland kwam en bij Buitenzorg dekte van 1988 t/m 1992. Totaal bracht hij bijna 100 producten, waarvan twee (gulden) tonwinnaars, Golden Wedeflex en In Go Buitenzorg. Slechts 19 van de 100 verdienden meer dan € 5.000. Minder dan de helft kwam in de baan. Zijn laatste product was Keetje Tippel en dankzij haar wordt hij hier nu besproken.
Weinig andere dochters van deze hengst zijn gebruikt in de fokkerij. Giralda d’Almere bracht Nicole d’Almere (1.15,8 - € 13.975) en Greet Buitenzorg bracht o.a. Yfrie Beemd (1.16,9 - € 10.900).

Broodmare-sire
De broodmare-sire van Keetje Tippel is niemand minder dan ons aller Heres en hij is dus de père-de-grandmère van haar veulens. Hij heeft veel goede dochters in ons land gebracht en we zien hem vaak terug in de stambomen van succesvolle Nederlandse dravers. Heres is père-de-mère van o.a. Yellowa, Hans Boshoeve, Salvador S, Elionora Oldeson, Zvetlana Hanover, Nigel Stardust, Leen van Camstra, Kanjer Norton en Kailash.

boven: tekst

Oorsprong
De moederlijn van Keetje Tippel begint in Amerika op papier met de merrie Fanny Cook, een dochter van de Halfbloedhengst Abdallah I, die ook de vader is van Hambletonian 10. Ook aan haar moederskant zit veel Volbloed. Haar kleindochter Lamberta was een product van halfbroer x halfzus, want ze is 2x2 ingeteeld op Fanny Cook. Dit is de basis van deze moederlijn, waarvan in de USA weinig meer is te vinden. Er is nog wel een aftakking in Zweden met als beste vertegenwoordiger Zorro Tuna (1.12,8 - € 225.000). In Duitsland vinden we niets, maar in ons land des te meer.


Duits-Amerikaanse stammoeder
De moederlijn begint in Nederland met de Duitse merrie Prinzess Bertha, een dochter van Amerikaanse ouders, te weten Magowan en Bertha Prince, die in 6 generaties teruggaat op Fanny Cook. Prinzess Bertha was een kleine pittige merrie, die in 1928 naar Nederland werd gehaald door B. Bolwijn sr., de vader van notaris B. Bolwijn en grootvader van trainer Dirk Bolwijn en Oek de Nooij-Bolwijn, het erelid van de Fokkersvereniging. De merrie was toen drachtig van de Amerikaan Chautauqua Man, van wie ze in 1929 het merrieveulen W Petrosia bracht, die werd gefokt door K. Torringa te Uithuizen. In 1930 werd Prinzess Bertha voor 420 gulden verkocht aan dhr. Evers te Usquert. Ze is toen enkele jaren blijven koersen. In 1936 bracht ze bij A.F.M. Knijnenburg haar tweede veulen, de schimmelmerrie De Prinses Juliana. Meer producten heeft Prinzess Bertha niet gebracht.

boven: Prinzess Bertha met haar importeur Barteld Bolwijn I.
(foto-archief familie Bolwijn)

De Prinses Juliana
Deze tweede dochter van Prinzess Bertha was een succespaard van de familie Knijnenburg en tevens de stammoeder van hun fokkerij.  Zij was een dochter van de schimmelhengst Senator Brewer 1.17,7, een achterkleinzoon van de Volbloedmerrie Molly J. Ze kreeg 8 veulens, 4 hengstjes en 4 merrietjes, waarbij 2 toppers. Gouden Zweep-winnares Thea Cornelia bracht 6 weinig succesvolle hengsten en 1 recordloze merrie, die geen producten heeft nagelaten. Haar halfzus Victoria Regina K bracht o.a. Gouden Zweep-winnaar Hardy Regina, maar van haar is nu ook niets meer overgebleven. Van een andere halfzus, de Grote Prijs der Lage Landen-winnares O Marijke des te meer.  Zij bracht 10 producten, waarvan er 8 in de baan kwamen. Bea, Charlie Mills, De Prinses K, Gelukster, Hero Marijke, Ka Anjo en Lana Rodney waren nuttige koerspaarden. Ka Anjo was de beste met een winsom van € 15.300. Armada Marijke verdiende slechts € 400, maar van haar stamt wel Zandokan Eden af. Bea is de grootmoeder van Tjesse Bon (v. Heres), die Elite-fokmerrie werd met haar Van Zuilen-producten. Van haar stamt ook af de Derby-tweede Realy Furniture, de moeder van Your Love Lois en Berry’s Boy. Deze tak is nu springlevend, mede dankzij Franse tophengsten als Ganymède en Love You.
De beste afstammelingen van De Prinses Juliana zijn:
De halve Eurotonners: Jessy van Zuilen, Your Love Lois, Zandokan Eden en Berry’s Boy.
Klassieke/OB-1 winnaars: O Marijke, Thea Cornelia,  Hardy Regina, Fellow of Zuilen, Zandokan Eden en Berry’s Boy.

W Petrosia
Zoals gezegd was zij een dochter van de vreemd genaamde Amerikaan Chautauqua Man, een schimmelhengst met een record van 1.25,6. Ook hij stamde aan moederskant af van zuivere Volbloeds. W Petrosia bracht Jofferprijs-winnares Leeuwerik S, waarvan geen toppers afstammen en de laatste afstammeling in 1989 is geregistreerd. Van Kwarteltje S stamt o.a. af Wiske Toogwijk, die € 32.000 won, maar ook hier loopt het dood. Van de laatste dochter van W Petrosia, Sister Bertha N, stamt af de Gouden Zweep-winnaar Zorg van Boko. De eerste dochter van W Petrosia was de goede, in 1941 geboren Iboya 1.26,6, die moeder werd van Jonkerprijs-winnaar René M en Derby-winnaar Xuthus Hollandia. Ook haar oudste zoon Quick Star was een goed paard. Haar dochter Uranie werd tweede in de Derby achter Urania. Deze Uranie stelde in de fokkerij teleur. Haar volle zus Winni Hollandia werd moeder van Francisco (€ 20.000) en overgrootmoeder van Edino (€ 33.500). Maar de meeste aandacht gaat in deze Fokkersoog uit naar de nafok van de goede Sherly Hollandia 1.26,1, een dochter van de inlander Junoschka en Iboya. Acht van haar 10 producten kwamen in de baan, met als beste de kleine Mr. Way-zoon Hit Parade (1.17,8 - € 60.534), een pupil van Jaap Verhoeve, zoals de meeste fokproducten van Gré Bakker-Bosch. Sherly had 4 dochters: Iboya II (waarvan afstamt Oke € 12.500), Kate Performer (waarvan afstamt Leffoartwa € 37.000), Mannequin (waarvan afstamt Urbanus € 31.400) en de uitstekende Josephine Baker, met wie we straks verder gaan.
De beste afstammelingen van W Petrosia zijn:
De halve Eurotonners: Hit Parade, Top Arden, Zorg van Boko, Amour de la Rue.
Klassieke/OB-1 winnaars: Leeuwerik S, René M, Derbywinnaar Xuthus Hollandia, Josephine Baker en Zorg van Boko.

boven: W Petrosia heeft de kop met Barteld Bolwijn II (kleinzoon van I).

Josephine Baker
Deze naar een danseres vernoemde Star Performer-dochter won 2 koersen als 2-jarige en werd vijfde in de Jofferprijs. Als 3-jarige begon ze met 4 overwinningen op rij, waarvan de laatste de Sweepstakes 1971 was, waarin ze de latere Derby-winnares Janky Buitenzorg ruim klopte. In de Derby liep ze in het dodenspoor en eindigde ongeplaatst. Later in dat jaar won ze nog 3 koersen. Als 4- en 5-jarige was ze niet erg succesvol. Als 6-jarige liep ze 38 koersen, waarvan ze er 7 wist te winnen en 7 maal tweede werd. Als 7-jarige liep ze nog enkele koersen in januari en februari en in haar voorlaatste koers verbeterde zij haar record van 1.20,6 naar 1.19,8, waarmee ze op de zogenaamde Elitelijst kwam. Ze sloot haar koerscarrière af met een winsom van € 17.515, waarna ze werd gedekt door Arden Al. Een jaar later werd Top Arden geboren. Deze Viereneenhalve Kilometer winnaar was haar beste product. Zie de tabel. Opvallend is dat Heres bij haar niet het beste kon bovenbrengen. Dat deed de forse Arden Al wel met Top Arden, maar hij kon dat in 2 latere pogingen niet herhalen. Twee latere producten van Josephine Baker, Dominique en Entre Nous, haalden een ruime voldoende.

boven: de beroemde danseres Josephine Baker
met haar "bananenrokje".

boven: Josephine Baker, de prachtige danseres van de Parijse nachtclub Folies Bergère.
Met haar verdiende geld stichtte ze op latere leeftijd een weeshuis.

boven: Dit is "onze" Josephine Baker, die hier met Jaap Verhoeve een ereronde rijdt
na de overwinning in de Sweepstakes 1971. De merrie heeft bij haar publieke optredens
meer om het lijf dan haar menselijke naamgenote: een petje, oogklepjes, een borstriem
met bontje, knie- en achtergamaschen. De man achter haar draagt zelfs een helm
laarzen en een zweepje.

boven: Zo won Josephine Baker met Jaap Verhoeve de Sweepstakes 1971.
Tweede werd Janky Buitenzorg, die een maand later de Derby zou winnen.

Josephine’s dochters
Veruschka werd moeder van 6 producten, met als beste de merrie Clip Parade (1.18,8 - € 14.150) en de hengst Flame (1.15,2 - € 19.567). Brown Sugar had 9 producten, met als beste de volle zussen Great Parade (1.17,4 - € 17.050) en Sexy Girl (1.15,9 - € 19.567). Dominique werd moeder van 6 producten, met als beste twee Duitse Idzarda’s die ca. € 7.000 wonnen. Met de laatste twee dochters is niet gefokt, maar wel met Wild Woman.


Wild Woman
Josephine’s dochter Wild Woman bracht er in de koers niet veel van terecht en ging al vroeg naar de fokkerij. Eerst fokte Huug van Dijk met haar en dat is te zien aan de 6 jaar durende relatie, die de merrie had met dekhengst Evento. Het beste product van deze kruising was de ruin Hopschotch, die bijna 40.000 gulden wist te winnen. Na 5 jaar verkocht Huug zijn fokmerrie aan Wim Nas en werd de weinig succesvolle Irish Buitenzorg geboren. Een jaar later, op 16 april 1992, werd de hoogdrachtige Wild Woman op een veiling van Stoeterij Buitenzorg te koop aangeboden. Tijdens de veiling veulde de merrie af. Een paar uur later werd ze met haar nog natte hengstveulen van Long Legend toch geveild en Piet van den Oord had het laatste bod. Hij mocht zich de fokker van het veulen noemen en gaf hem de naam Jungle Boy. Het veulen werd ziek en moest langere tijd op Buitenzorg blijven, met alle bijbehorende kosten. Als pleister op de wond kreeg Van den Oord van Wim Nas een gratis dekking van een van de Buitenzorg-hengsten aangeboden en Piet koos voor Hidden Kash. Een jaar later werd uit deze kruising een merrieveulen geboren en haar naam werd Keetje Tippel. En zo is het gekomen.
De oudste dochter van Wild Woman bracht 6 producten, waarvan er 3 zijn gestart en Joe Lee Evalee (1.16,6 - € 22.167) de beste was. De tweede dochter bracht alleen Purple Rain (1.16,0 - € 2.132). Met Irish Buitenzorg is niet gefokt en Keetje Tippel werd Elite-en Klassieke fokmerrie.

boven: Op 16 april 1992 helpt Buitenzorg-bedrijfsleider Jos van Koolwijk de fokmerrie Wild Woman
bij de geboorte van haar veulen. Moeder en kind kwamen een paar uur later in bezit van Piet van der Oord.
Hij noemde zijn veulen Jungle Boy. (foto en anecdote van Joyce van Manen)

Elite-fokmerrie Keetje, tevens Klassiek
We bespreken de beste afstammelingen van Keetje Tippel uit het lijstje in de tabel in volgorde van afnemende winsommen (t/m maart 2014):
- Amour de la Rue: (5 punten qua winsom). Ontpopte zich als één van de beste van zijn jaargang. Werd tweede in de Fokkers Trofee. Werd begin 2012 als 5-jarige met een winsom van € 47.000 naar Zweden geëxporteerd, waar hij er inmiddels al bijna € 100.000 heeft bij gewonnen.
- Ciske de Rat: (4 punten). De eerste “Klassieker” van Keetje. Hij won driemaal op rij voordat hij tweede werd in de Derby-selectie en derde in de Derby. Groeide uit tot Ned. topper.
- Souteneur: (4 punten). Hij koerste vanaf zijn 3e t/m zijn 8e jaar en was vooral succesvol op de grasbanen. Won 18 keer in 149 starts.
- The Black Pimp: (3 punten) Begon al als 2-jarige, maar won zijn eerste koers pas als 4-jarige. Hij wint inmiddels 14 keer in 192 starts.
- Hooters USA: won de Derby 2017
- Zuhalter: (3 punten). Was in 2013 een keer Paard van de Maand in dit blad vanwege zijn sterke overwinning in het Fries Stayerskampioenschap. Ook hij is langzamerhand steeds beter geworden, met 9 overwinningen in 100 starts.
- Gigolo: werd als 3-jarige tweede in de Breeders Crown.
- Hooters USA, DERBY-WINNAAR!


Het Duitse avontuur van Keetje Tippel (3 producten) was geen succes. In Nederland bracht ze sub-toppers van verschillende vaderpaarden. In het jaar van het overlijden van Piet van der Oord (2011) heeft ze geen E-veulen gekregen. Daarna was ze voor een jaar verhuurd aan zijn vriend Hans Salverda, die zijn fokproduct van vorig jaar Foppe H Twietel noemde en daarmee afweek van de namen-traditie van de Fam. Van der Oord.
Keetje is inmiddels 20 jaar oud, maar ziet er nog uit als een 10-jarige. Het is een lieve merrie, die nu bij Arnold Mollema staat om af te veulenen van Mol’s dekhengst Armbro Embellish.
Om Elitemerrie te worden moet een fokmerrie via haar kinderen 15 winsompunten hebben verdiend en Ciske de Rat bezorgde zijn moeder in de Derby het 15e punt. Zuhalter behaalde er op 1 maart j.l. nog een extra punt bij, door zijn winsom over de € 22.000 te tillen. Ik heb het gevoel dat er nog wel enkele punten zullen bijkomen en we zullen daarom Keetjes producten met belangstelling volgen.
Bij het overzicht van de Elitemerries staan de laatste gegevens. Click HIER

(einde artikel uit 2013)


Voor een actueel overzicht van de productie van deze Elite-fokmerrie:
Click hier voor de behaalde punten als Elite-fokmerrie.
Click hier voor de behaalde punten als Klassieke-fokmerrie.

boven: De 20-jarige hoogdrachtige Keetje Tippel poseert bij en voor Arnold Mollema,
die deze foto nam, begin maart 2013. De merrie is hier drachtig van
Arnold's hengst Armbro Embellish. Het later geboren hengstveulen
kreeg de toepasselijke naam Gigolo.

De nafok van Keetje Tippel
De oudste dochter Rapido Piper is inmiddels fokmerrie en haar eigenaar A. Wilderbeek geeft zijn fokproducten ook al van die aparte namen. Je moet ze snel oplezen, dan snap je wat er wordt bedoeld. Haar 4 producten tot nu toe (maart 2014):
- Zijisut Well, niet gestart
- Alhoe Well (1.16,6 - € 1.940)
- Crownjoe Well (1.16,2 - € 6.290)
- Dierijik Well, nog niet gestart
Met de 3 Duitse dochters van Keetje is niet gefokt.

Tenslotte
Ik kan hetzelfde zeggen als bij de vorige Elitemerrie Iwema’s First: In de stamboom van Keetje Tippel staat weinig modern bloed. Toch mag ze trots zijn op haar productie. Het is opvallend dat sommige fokmerries uit oude Nederlandse moederlijnen goed blijven presteren, ondanks de concurrentie van topgefokte buitenlandse merries. Keetje Tippel is daar een mooi voorbeeld van. Ik geloof dat de Volbloed-oorsprong van haar moederlijn daar mede aan heeft bijgedragen. En natuurlijk ook de vaderpaarden Hidden Kash, Heres en Star Performer. Het liedje van de Zangeres Zonder Naam eindigt met de zin “Daarom kwam Keetje Tippel aan het eind nog goed terecht.” En dat geldt ook voor de merrie. Zij heeft het predikaat Elite-fokmerrie verdiend en de bijbehorende oorkonde zal tijdens onze jaarvergadering in 2013 worden uitgereikt aan mevrouw Van der Oord.

Foto boven: Mevrouw Van der Oord-Smit heeft de oorkonde
gekregen voor Elite-fokmerrie Keetje Tippel. In het midden
staat zoon Van der Oord.

Verwijzingen
Onder de knop in het linkermenu vindt u de puntentelling voor de elitemerries en een overzicht van alle elitemerries en Klassieke merries. Ook de Fokkersogen van Zandokan Eden en Berry’s Boy kunt u op deze website nog een keer nalezen. Zij komen uit dezelfde moederlijn.

boven: Keetje Tippel (foto Arnold Mollema).

Voor de Fokkersoog over haar zoon Hooters USA en andere: ga terug naar overzicht Fokkersogen